Oświetlenie roślin LEDami

Co to jest światło

Światłem nazywamy promieniowanie elektromagnetyczne emitowane przez różne przedmioty. Oko ludzkie jest w stanie zaobserwować tylko część tego promieniowania i widzieć je jako kolory w zależności od długości fali elektromagnetycznej. Światło białe powstaje przez zmieszanie podstawowych barw. Część światła niewidzialnego przez ludzi to ultrafiolet i podczerwień. Poniższy diagram przedstawia widzialną barwę w zależności od długości fali wyrażoną w nm.

Jakiego światła potrzebują rośliny

Świat roślin jest na tyle zróżnicowany, że nie ma jednej odpowiedzi. Każdy gatunek roślin posiada swoje osobliwe cechy i jest przystosowany do określonej szerokości geograficznej, a więc warunków świetlnych tam panujących.
Rośliny pomimo różnic mają jednak cechę wspólną chlorofil- zielony barwnik odpowiedzialny za proces fotosyntezy. Zapewnienie odpowiedniego oświetlenia może wpłynąć pozytywnie na odżywianie roślin, przez co poprawimy wzrost i kondycję roślin.

Skoro wiemy że białe światło powstaje w wyniku mieszania różnych barw, możemy postawić pytanie czy rośliny potrzebują wszystkich tych barw? czy może fale o określonej długości mają dla nich większe znaczenie?

Liczne eksperymenty przeprowadzane przez naukowców wykazały że, oświetlanie roślin poszczególnymi barwami przynosi bardzo odmienne rezultaty.

Najsłabsze rezultaty przynosi oświetlanie roślin światłem o barwie zielonej, a więc barwie wspomnianego wcześniej chlorofilu. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedź jest prosta, skoro widzimy chlorofil jako zieloną substancję oznacza to, że zielone światło jest przez niego odbijane. Więc roślina nie może przyjąć energii zielonego światła ponieważ je odbija.

Pozostają jeszcze dwie podstawowe barwy składowe tj światło czerwone i światło niebieskie. Badania laboratoryjne , wykazują że światło czerwone wpływa pozytywnie na ogólny wzrost roślin, ma wpływ na fotomorfogenezę. Czerwone światło wpływa również na proces wytwarzania chlorofilu.

Podobne rezultaty przynosi użycie światła o barwie niebieskiej. Światło niebieskie również wpływa na produkcję chlorofilu, i rozwój rośliny.

Jeżeli chcemy oświetlać konkretne rośliny światłem o wybranej barwie korzystnie jest użyć koloru czerwonego i niebieskiego jednocześnie, a natężenie i proporcje kolorów trzeba ustalić doświadczalnie dostosowując do konkretnej rośliny.

Dlaczego światło niebieskie i czerwone, a nie po prostu białe

Podstawowe kryterium to w tym zakresie to względy ekonomiczne, oświetlanie roślin białym światłem to strata około 1/3 energii. Rośliny nie potrzebują światła o barwie zielonej, stanowiącej około 1/3 światła emitowanego przez źródła o barwie białej .

Jakiego źródła światła użyć

Hobbyści uprawiający rośliny doniczkowe często sięgają po świetlówki kompaktowe, czyli tak zwane żarówki energooszczędne. Jest to dość rozsądny wybór ze względu na łatwość zastosowania, dostępność oraz nieduże zużycie energii elektrycznej. Jednak takie rozwiązanie ma pewne wady. Świetlówki kompaktowe emitują szeroki zakres promieniowania świetlnego widzianego jako światło białe tworzonego z mieszany barw oraz bardzo często szkodliwy ultrafiolet.

Lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie źródeł światła LED. Największą przewagą oświetlenia LED nad pozostałymi jest ich wydajność. Oświetlenie LED zużywa najmniej energii w porównaniu do innych źródeł. Kolejną cechą jest występowanie diod LED w różnych kolorach. Ledowe oświetlenie można wyposażyć w ściemniacz, co ułatwi dostosowanie natężenia światła do aktualnych potrzeb, a do niektórych przewidziano również elektroniczne sterowniki umożliwiające płynne mieszanie barw.

Jakie formy oświetlenia ledowego nadają się do najlepiej do oświetlania roślin

Najłatwiej jest zastosować popularne taśmy LED, występują one w różnych kolorach. Taśma do działania wymaga jedynie podłączenia zasilacza, jest wyposażona w podkład z klejem, co ułatwia montaż. Można również zastosować taśmy RGB czyli wielokolorowe, a instalację wyposażyć w elektroniczny sterownik do modyfikacji barwy światła oraz zarządzania trybami pracy. Taśmy występują też w wariancie o podwyższonej wodoodporności.

Kolejnym wariantem jest użycie naświetlaczy z diodą jednokolorową lub RGB. Zaletą tego rozwiązania jest zwarta konstrukcja i szczelna obudowa. Zwykle ich moc to 10 do 50W więc mogą znaleźć zastosowanie w szklarniach.

Można też pokusić się o budowę własnego zestawu do oświetlania roślin wykorzystując podzespoły takie jak diody LED SMD w wybranym kolorze lub RGB oraz specjalnie do nich przewidziane radiatory w postaci listw lub innych kształtek aluminiowych.

Wykorzystanie pozostałych źródeł światła LED to kwestia wyobraźni i potrzeb zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą oświetlenia.